Parlamentarna kuchnia – poseł Rzońca walczy o zakłady pracy chronionej

W porównaniu z zakładami pracy chronionej pracodawcy z otwartego rynku mają takie same lub wyższe wsparcie z tytułu zatrudniania osób niepełnosprawnych przy żadnych lub bardzo małych dodatkowych obowiązkach wobec tych pracowników i wobec PFRON-u. To główna teza interpelacji posła Bogdana Rzońcy (PiS) do Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Odpowiedź resortu była bardzo lakoniczna.

Warto czasem spojrzeć na parlamentarną kuchnię, gdzie podejmuje się decyzje, które w olbrzymim stopniu decydują o warunkach pracy i egzystencji wielu osób. Dotarliśmy do dwóch dokumentów. Pierwszy to interpelacja poselska w sprawie przyszłości chronionego rynku pracy, drugim jest odpowiedź Ministra Pracy i Polityki Społecznej.

Wsparcie dla pracodawców

Interpelację złożył 28 sierpnia poseł Bogdan Rzońca. Z upoważnienia ministra odpowiedział mu sekretarz stanu Jacek Męcina. Interpelacja jest dość obszerna, a jej najważniejszą część stanowi zestawienie w postaci tabeli. Podzielono w niej pracodawców wg kryteriów zatrudniania osób niepełnosprawnych.

Pierwsza grupa to zatrudniający poniżej 25 pracowników (tej grupy nie dotyczy obowiązek opłat na PFRON za nieosiągnięcie 6-procentowego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych), druga grupa to firmy zatrudniające co najmniej 25 osób, które osiągnęły 6-procentowy wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych, trzecia grupa to zakłady pracy chronionej, a czwarta to grupa pracodawców zatrudniających co najmniej 25 osób i nie osiągająca 6-procentowego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Zestawienie pokazuje, jakie wsparcie otrzymuje każda z tych grup pracodawców z tytułu zatrudnienia osób niepełnosprawnych (wg stopnia niepełnosprawności), jak również obowiązki i procedury związane z otrzymywaniem tego wsparcia.

*Ustawa   z  dnia   27  sierpnia   1997  r.   o    rehabilitacji  zawodowej  i  społecznej   oraz  zatrudnianiu   osób niepełnosprawnych (tj. Dz. U. 2011 r. Nr 127 poz. 721)
**Kwota ulgi we wpłatach na PFRON na dzień 28 sierpnia 2014 r.

Otwarty rynek kosztowny dla PFRON-u

Autor interpelacji na podstawie tabeli (dotyczy ona jedynie warunków prawnych, brak jest danych dotyczących praktycznej realizacji) sugeruje m. in., że:

1. Przyczyny, dla których więcej osób niepełnosprawnych pracuje na otwartym rynku pracy niż na rynku chronionym wynikają z faktu, że „pracodawcy ci mają takie same lub dużo wyższe wsparcie z tytułu zatrudniania tych osób przy żadnych lub b. małych obowiązkach dodatkowych wobec tych pracowników i wobec PFRON-u”.

2. Zatrudnienie osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy jest kosztowniejsze dla budżetu PFRON niż zatrudnienie na rynku chronionym.

3. Istnieje związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zmniejszającymi się wpływami na PFRON, a malejącą liczbą ZPCh.

Odpowiedź ministra na tak poważne zarzuty była bardzo lakoniczna, aczkolwiek nie można pominąć istotnej deklaracji:
„(…) zatrudnienie chronione (…) powinno dotyczyć osób, które nawet przy dużym wsparciu i pomocy nie będą mogły pracować na otwartym rynku pracy. Tak więc wysoka koncentracja w zatrudnieniu osób niepełnosprawnych o takich cechach powinna w przyszłości charakteryzować pracodawcę zapewniającego pracę chronioną.”

16 października poseł Rzońca zorganizował w Sejmie konferencję prasową pn. „Dramatyczny spadek zatrudnienia na chronionym rynku pracy”. Podczas swojego wystąpienia podał informację dotyczącą liczby zamkniętych ZPCh. – W ciągu siedmiu lat zlikwidowano 900 zakładów pracy chronionej, PFRON zaoszczędził tylko w 2014 roku 370 mln zł, spadła ilość osób, które pracują w zakładach pracy chronionej – alarmował poseł Rzońca.

Poniżej publikujemy interpelację Bogdana Rzońcy oraz odpowiedź resortu pracy. Do niektórych tez posła, a także odpowiedzi ministra Męciny wrócimy w najbliższym czasie.

Jerzy Jarski

Interpelacja posła Bogdana Rzońcy, 28 sierpnia 2014 r.
Odpowiedź Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, 19 września 2014 r.