Dyskutowany obecnie projekt nowelizacji Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych budzi wiele kontrowersji. Trwają konsultacje społeczne w trakcie których zainteresowane instytucje, partnerzy społeczni oraz osoby indywidualne wyrażają swoje opinie. Chcemy opinii publicznej, autorom tego projektu oraz decydentom zwrócić jednak uwagę na kilka ważnych problemów związanych z polityką społeczną wobec niepełnosprawnych, pominiętych w tym projekcie. Z pewnością należą do nich problemy: nadzwyczajnej, w skali europejskiej, bierności zawodowej tej grupy społecznej, kwestia reformy zatrudnienia chronionego, odbiurokratyzowania systemu zatrudnienia czy specjalnego wsparcia dla firm o znacząco wysokim wskaźniku najciężej poszkodowanych.
Archiwa kategorii: JAK DZIAŁA SYSTEM
Czy zaprzepaścimy wzrost zatrudnienia najciężej poszkodowanych osób niepełnosprawnych?
Jak się dowiadujemy w środowisku pracodawców i organizacji pozarządowych toczy się debata nad poważnymi zmianami dotyczącymi art. 22. Artykuł ten przybrał swoje obecne brzmienie w 2011 roku tworząc korzystne warunki dla wzrostu zatrudnienia osób najciężej poszkodowanych. Obecnie na porządku dziennym pojawił się problem radykalnych ograniczeń tego rozwiązania. Zdaniem jego zwolenników doprowadzi on do znacznego ograniczenia szans zatrudnienia najciężej poszkodowanych. Jesteśmy podobnego zdanie. Zamiast ponownego przywoływania naszych argumentów postanowiliśmy przypomnieć naszym czytelnikom, politykom, organizacjom pracodawców artykuł opublikowany na stronach WatchDogPFRON w 2015 roku pokazujący jak rosło zatrudnienie osób chorujących psychicznie, upośledzonych umysłowo, chorych na epilepsję, niedowidzących i całościowymi zaburzeniami rozwoju, na skutek tamtej zmiany. Wyrażamy nadzieję, że artykuł i przywołane ponownie dane przemówi silniej do wyobraźni i rozsądku decydentów i partnerów społecznych niż jakakolwiek argumenty polityczne, społeczne czy emocjonalne. Publikujemy ten artykuł także po to by zwolennicy ograniczeń art. 22 mierząc się w niedalekiej przyszłości z negatywnymi skutkami własnych pomysłów, wynikających często z partykularnych interesów, nie mogli bronić się brakiem wiedzy w dyskutowanej sprawie.
Kto ma rację w sporze o art. 22 ustawy?
Jednym z bardziej kontrowersyjnych rozwiązań zaproponowanych w nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych jest drastyczna zmiana artykułu 22, który pozwala firmom o podwyższonym ustawowo wskaźniku zatrudnienia najciężej poszkodowanych (30 % pracowników) udzielać klientom tzw. ulg we wpłatach na PFRON. W zakładach tych pracuje ponad 95 tysięcy osób niepełnosprawnych ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w tym 34 tysiące z tzw. schorzeniami specjalnymi. W artykule z 2015 roku pokazaliśmy jak wprowadzone w 2011 roku zmiany przepisów dotyczących art. 22 wpłynęły na wzrost zatrudnienia tej grupy osób niepełnosprawnych. Przeciwnicy tego rozwiązania wytaczają w obronie swojego stanowiska istotne ich zdaniem argumenty. Aby zapoznać naszych czytelników z argumentami uczestników tej debaty przytaczamy krótkie ich omówienie.
Komuno wróć, Konwencjo żegnaj – czyli kto chce wyrzucić najciężej poszkodowanych z otwartego rynku pracy
Zaproponowana przez rząd nowelizacja art. 22 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej, uzupełniona przez organizacje pracodawców, by ulgę miały prawo udzielać jedynie firmy zatrudniające 50 % (rząd) i 70 % (pracodawcy) najciężej poszkodowanych jest obarczona trzema poważnymi wadami systemowymi.
Po pierwsze proponowane zmiany cofają system rehabilitacji zawodowej do czasów słusznie minionych w 89 roku. W tamtych czasach dominował segregacyjny a nie integracyjny model polityki zatrudnienia wobec najciężej poszkodowanych osób niepełnosprawnych. Kierował „inwalidów” do pracy w zakładach o maksymalnie wysokim wskaźniku zatrudnienia tej grupy społecznej zwanych w tamtym okresie spółdzielniami inwalidów czy wydziałami pracy chronionej.
Po drugie są sprzeczne z postanowieniami artykułu 27 pkt 1 Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych zobowiązującego państwa strony Konwencji do zapewnienia każdej osobie niepełnosprawnej możliwości swobodnego wyboru miejsca pracy.
Są wreszcie sprzeczne z aktualnym i poprawianym w obecnej nowelizacji modelem rehabilitacji zawodowej który zakłada że najciężej poszkodowane osoby niepełnosprawne powinny odbyć przygotowanie do pracy w kilku, wzajemnie się uzupełniających formach rehabilitacji od wtz począwszy, poprzez zpchr a na otwartym rynku pracy skończywszy.
Ryzykowna propozycja władz
W dniu 29 września 2017 roku ukazał się projekt kolejnej (99sic!!!) zmiany ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Jedną z propozycji projektu jest zmiana art. 22 ustawy, polegająca na podniesieniu wskaźnika zatrudnienia ciężko poszkodowanych osób niepełnosprawnych z 30% do minimum 50% w firmach udzielających ulg we wpłatach na PFRON. Wiąże się to z ryzykiem likwidacji większości z ponad 33 tys. miejsc pracy w/w osób niepełnosprawnych.
Rząd nie ocenił niestety skali ryzyka, dlatego Biuro Analiz PION takiej oceny dokonało. Przedstawiamy ją poniżej.
Art. 22. Rewolucja już była, czas na Tsunami?
Kiedy 1 lipca 2016 weszły w życie uchwalone 25 września 2015 roku przez PO zmiany w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych jedna z największych znawczyń tematu, Luiza Klimkiewicz opublikowała liczący 220 stron książkowy komentarz do wprowadzonych zmian. Nadała mu znamienny tytuł „PFRON – Rewolucja we wpłatach”. Obawiający się o zatrudnienie najciężej poszkodowanych twierdzili wówczas, że wprowadzone zmiany będą miały negatywne konsekwencje społeczne dla tej grupy osób. Usłyszeli wówczas, że na właściwą ocenę efektów zmian trzeba będzie poczekać. Wtedy też będziemy odpowiednio reagować – zapowiedział rząd. Stało się inaczej. Jeszcze nikt nie dokonał rzetelnej analizy skutków społecznych poprzedniej nowelizacji a już w opublikowanym kolejnym projekcie pojawiła się nowa propozycja radykalnych zmian art. 22 ustawy. Jeżeli poprzednia zmiana słusznie zasługiwała na miano rewolucji to obecnie proponowane zmiany z całą pewnością zasługują na miano TSUNAMI.