Założenia do nowego systemu rehabilitacji czy tylko lifting?

tn_DSC_35638 maja w gmachu Senatu RP odbyła się konferencja „Dialog społeczny w praktyce – założenia do nowego systemu wsparcia zatrudniania osób niepełnosprawnych”. Jakkolwiek mowa jest o nowym systemie, trudno przedstawione tam zmiany nazwać jego zrębami. Już prędzej siedemdziesiątym trzecim liftingiem wysłużonej jak stara szkapa ustawy. Zresztą sami autorzy prezentacji niewysoko ocenili swój wysiłek, skoro na koniec napisali, że ich propozycje „mają przede wszystkim charakter porządkujący”.

Organizatorem merytorycznym konferencji, obok dwóch komisji – senackiej i sejmowej – zajmujących się sprawami polityki społecznej i rodziny, była Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych. W gruncie rzeczy sympozjum polegało na podsumowaniu dziesięciu spotkań konsultacyjnych organizowanych przez POPON w całej Polsce, których celem było opracowanie zmian w ustawie o rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych. Tak szeroko zakrojone (i zapewne kosztowne) przedsięwzięcie zapowiadało dzieło przełomowe, ale trudno się oprzeć wrażeniu, że góra urodziła mysz.

Zmiany przedstawione i przekazane przedstawicielom parlamentu koncentrowały się na siedmiu grupach tematycznych. Wymieńmy najważniejsze propozycje, nie wdając się w ich uzasadnienie, jako że pełen materiał przedstawiamy w pliku pdf. Pierwsza była propozycja zmiany orzekania o niepełnosprawności, która polegałaby na powołaniu jednej niezależnej instytucji orzekającej zarówno na potrzeby systemu rentowego, jak i zatrudnienia oraz uprawnień dodatkowych.

Krótszy urlop, zasiłek z FUS-u

Zmiany w obszarze zatrudnienia osób niepełnosprawnych dotyczą dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym, który przysługuje osobom ze znacznym bądź umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Autorzy zmian proponują całkowite zniesienie tego uprawnienia bądź ograniczenie go tylko do osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności.

Jeśli chodzi o zmiany dotyczące pracodawców osób niepełnosprawnych to proponuje się wprowadzenie zasady, że na pracodawcy spoczywałby obowiązek wypłaty wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy tylko do 14 dni. Za pozostały okres niezdolności do pracy zasiłek wypłacany byłby ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Inną propozycją z tego obszaru jest ograniczenie możliwej do wykorzystania ulgi we wpłacie na PFRON do wysokości maksymalnie 50% kwoty na fakturze, przy jednoczesnym podniesieniu wysokości dofinansowania do wynagrodzeń osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności.

Zmiany w ZFRON-ie

Zmiany w zakresie funkcjonowania zakładów pracy chronionej dotyczą wprowadzenia nowej zasady podziału zaliczek na podatek dochodowy (PIT-4) od osób fizycznych (80% zaliczki na ZFRON, 20% na PFRON) oraz zniesienia obowiązku zapewniania opieki medycznej dla osób niepełnosprawnych w ZPChr poprzez wprowadzenie możliwości finansowania tej opieki pracownikom bezpośrednio w ramach ZFRON-u.

W przypadku ZFRON-u, POPON proponuje uproszczenie w wydatkowaniu tych środków tak, aby wyeliminować możliwość różnorodnej interpretacji przepisów. Ponadto postuluje wprowadzenie możliwości utworzenia ZFRON-u w określonych zakładach otwartego rynku pracy.

Pieniądze z wpłat tylko dla pracujących niepełnosprawnych

Zmiany w obszarze dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych miałyby polegać na dodatkowej kwocie (premii) dofinansowania do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych u pracodawcy osiągającego wysoki wskaźnik zatrudnienia takich pracowników.

Wśród zmian dotyczących funkcjonowania i gospodarowania środkami Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na pierwszy plan wybija się wniosek o zachowanie osobowości prawnej Funduszu.

– Zachowanie osobowości prawnej PFRON jest z punktu widzenia stabilności rynku pracy dla osób niepełnosprawnych sprawą kluczową. Jest to gwarancja bezpieczeństwa dla pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne i ich pracowników, iż doraźne działania nie spowodują przesunięcia środków PFRON na inne cele – czytamy w dokumencie przygotowanym przez POPON.

Kolejny postulat dotyczy tego, aby wszystkie środki z wpłat od pracodawców były w całości przeznaczone na rehabilitację zawodową osób niepełnosprawnych. Rehabilitacja społeczna i lecznicza zdaniem projektodawców powinna być finansowana ze środków pochodzących bezpośrednio z budżetu państwa. Ponadto należy zwiększyć wysokość środków na tworzenie nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych poprzez ustalenie minimalnego poziomu środków PFRON-u, które samorządy powiatowe przeznaczą na rehabilitację zawodową (np. na poziomie 20% ).

Milczenie oznacza zgodę

Powyższe rekomendacje zostały przekazane na ręce senatora Mieczysława Augustyna, przewodniczącego Komisji Rodziny i Polityki Społecznej Senatu RP. Sądząc z wypowiedzi na gorąco senatora, wiele ze zmian nie ma szans na wprowadzenie, bądź to z powodu konieczności wygospodarowania nowych środków, bądź ze względów, delikatnie mówiąc, mało solidarystycznych (postulat wykluczenia poza środki od pracodawców osób, których niepełnosprawność absolutnie wyklucza podjęcie pracy). Niektóre propozycje mogą być jednak wprowadzone, a dwie – naszym zdaniem – powinny wejść w życie jak najszybciej: zmiany w orzecznictwie i uporządkowanie kwestii doraźnej opieki medycznej.

Właściwie poza zgłoszeniem propozycji korekty ustawy, nie zdarzyło się wiele więcej. Dyskusja na koniec była niemrawa i raczej jałowa. Natomiast podsumowanie senatora Augustyna, niczym kazanie dobrego pasterza sięgające do pryncypiów i bogate w wartości, niby zapowiadało nowe, lecz w gruncie rzeczy utrwalało stan istniejący, czego nieco krępującym dowodem była jego inicjatywa – przy biernej postawie pozostałych uczestników – aby konferencja uchwaliła apel o pozostawienie osobowości prawnej PFRON-u.

Zapytam, jak to w parlamencie zwykle jest. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że mam państwa upoważnienie do przygotowania takiego apelu w naszym wspólnym imieniu. Nie widzę sprzeciwu i tym konkretnym posunięciem ja kończę swoją wypowiedź – mówił senator.

Należy przypuszczać, że ta sprawa jest przesądzona, skoro tak bardzo zależy na niej prominentnemu przedstawicielowi partii rządzącej.

Twórczy klimat refleksji oraz mądrej, obywatelskiej wprowadziły wystąpienia dwojga autorów omawianego już przez nas raportu „Zatrudnienie osób niepełnosprawnych – perspektywy wzrostu” – prof. Elżbiety Kryńskiej oraz Krzysztofa Patera. W osobnym materiale omówimy oba te wystąpienia.

Jerzy Jarski

Założenia do do ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych opracowane przez POPON

Jedna myśl nt. „Założenia do nowego systemu rehabilitacji czy tylko lifting?

  1. krabs

    De facto wszystkie ww. propozycje zmian są tworzone w celu zmniejszenia obowiązków nałożonych na pracodawców, a co za tym idzie na zwiększeniu środków pozyskiwanych lub pozostających u nich. Zamiast zająć się kompleksową reformą tematu „niepełnosprawni” robi się konferencje nic nie dające. Czy nie lepiej byłoby przeanalizować istniejące w Europie systemy wsparcia/zatrudniania osób niepełnosprawnych i dostosować je do naszych realiów?

Dodaj komentarz

Loading Facebook Comments ...