Niepubliczne agencje zatrudnienia ON są uzależnione od grantów

Publiczne służby zatrudnienia powinny skuteczniej współpracować z agencjami zatrudnienia osób z niepełnosprawnością. Dla samych agencji priorytetową kwestią jest odchodzenie od utrzymywania się z grantów i dotacji publicznych na rzecz samodzielnego zdobywania środków z prowadzenia statutowej działalności gospodarczej. To główne rekomendacje znajdujące się w raporcie Fundacji Matematyków i Informatyków Niepełnosprawnych Ruchowo.

Raport pn. „Niepubliczne agencje zatrudnienia osób niepełnosprawnych” zawiera diagnozę potencjału i potrzeb agencji zatrudnienia osób z niepełnosprawnością prowadzonych przez organizacje pozarządowe. Autorzy opracowania nakreślili społeczno-prawne aspekty zjawiska niepełnosprawności oraz przebadali 31 agencji zatrudnienia pod kątem ich oferty, profilu klientów (zarówno osób z niepełnosprawnością, jak i pracodawców), finansowania, szans i barier rozwojowych oraz relacji z publicznymi instytucjami rynku pracy. Badanie realizowane było w marcu 2013 r.

Brak ofert pracy w administracji publicznej

Jak pokazują wyniki badań, oferty pracy pozyskiwane przez agencje pochodzą w ogromnej mierze od firm prywatnych, głównie z branż usługowej, budowlanej i handlowej. – Za niepokojący należy uznać fakt, że w ofercie agencji zatrudnienia aktywnych w pośrednictwie pracy osób z niepełnosprawnością praktycznie nie wystąpiły propozycje angażu w jednostkach administracji publicznej (jedynie 1,4% wszystkich ofert) – piszą autorzy raportu. Wskazują też na niedostateczną współpracę niepublicznych agencji zajmujących się zatrudnieniem niepełnosprawnych z Powiatowymi Urzędami Pracy. Mimo, że w Polsce istnieją ramy prawne zapewniające szerokie możliwości współpracy instytucji samorządowych z NGO, urzędy pracy pozostają „samotnymi wyspami”. – Przeprowadzone symulacje ścieżki osoby bezrobotnej, która trafia do urzędu pracy, pokazują, że znikoma grupa może liczyć na informację na temat instytucji świadczących pomoc bezrobotnym, innych niż sam urząd pracy (16% ankieterów dowiedziało się o działalności instytucji pomocy społecznej, 8% o prywatnych agencjach zatrudnienia, 4% o NGO) – czytamy w raporcie.

Wśród beneficjentów niepublicznych agencji zatrudnienia niepełnosprawnych przeważają osoby z ograniczoną sprawnością ruchową oraz z niepełnosprawnością psychiczną, natomiast osoby z niepełnosprawnością sensoryczną zgłaszają się znacznie rzadziej. Jeśli chodzi o wskaźnik demograficzny, z usług agencji najczęściej korzystają osoby w wieku 25-50 lat.

Uzależnienie od grantów unijnych i PFRON

Głównym źródłem finansowania agencji pracy dla osób z niepełnosprawnością są programy unijne – utrzymuje się z nich 71% badanych podmiotów. 45% agencji utrzymuje się głównie z dotacji PFRON, a niespełna 20% z działalności gospodarczej. – Można pokusić się o wniosek, że przynajmniej część organizacji dotknięta jest uzależnieniem od grantów – to znaczy prowadzą szkolenia bądź doradztwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych, dopiero jeśli dostaną na takie działania grant z projektu (najczęściej unijnego) – oceniają autorzy opracowania.

Ilościowe efekty działalności poszczególnych agencji są bardzo zróżnicowane. Największa z nich w ciągu ostatniego roku przyciągnęła 2,5 tys. niepełnosprawnych poszukujących pracy, trzy kolejne zarejestrowały więcej niż tysiąc zgłoszeń. Dwa podmioty nie zdołały zewidencjonować w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy ani jednego gotowego do podjęcia zatrudnienia, pięć kolejnych zarejestrowało mniej niż 50 osób z ograniczoną sprawnością poszukujących zatrudnienia. 13 agencji poinformowało, że w ostatnim roku zgłosiło się do nich od 100 do 500 osób poszukujących pracy.

Również intensywność przyciągania pracodawców przez poszczególne agencje jest mocno zróżnicowana. Największa agencja w ciągu ostatniego roku skatalogowała 500 ofert, kolejne trzy podmioty – powyżej 200. 13 agencji w trakcie ostatnich dwunastu miesięcy nie pozyskało ani jednej oferty zatrudnienia bądź zdobywała miesięcznie średnio mniej niż 2 oferty płatnego angażu.

Raport został przygotowany przez Andrzeja Klimczuka, Marcina Siedleckiego, Paulinę Sadowską i Michała Sydowa w ramach projektu „Centrum Edukacji i Aktywizacji Zawodowej Osób Niepełnosprawnych – Oddziały Bydgoszcz i Łódź”. Projekt realizowany jest przez Fundację Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo dzięki dofinansowaniu ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Marta Grzymkowska