Zgłaszam się sam i „Lidera 25-lecia” mam

21 czerwca 2016 r. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wraz z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosili – z okazji 25-lecia polskiego systemu rehabilitacji osób niepełnosprawnych – konkurs „Liderzy 25-lecia”, mający nagrodzić tych, których działania, pomysły i inicjatywy szczególnie przyczyniły się do rozwoju systemu wsparcia osób niepełnosprawnych w Polsce.

Ogłoszony konkurs ma na celu wyłonienie w pięciu kategoriach osób i organizacji, które wniosły szczególny wkład w rozwój sportu, edukacji, dostępności i zatrudnienia osób niepełnosprawnych w ostatnich 25 latach, bo tyle właśnie skończy wkrótce Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnej.

Pobieżna analiza zgłoszonych do konkursu kandydatów budzi zdziwienie i zastanowienie. Oto znacząca liczba kandydatów – ważnych i zasłużonych organizacji pozarządowych i osób fizycznych dokonała czegoś, co w polskiej kulturze społecznej jest raczej sytuacją niespotykaną. Otóż zgłosiła do konkursu swoje własne kandydatury. Ponieważ jest to zjawisko dotychczas niespotykane, fakt ten musi budzić zainteresowanie. Nieskromność – to pierwsze skojarzenie go dotyczące.

Co spowodowało, że znakomite skądinąd organizacje zdecydowały się nieskromnie wysunąć własne kandydatury do tego prestiżowego konkursu? Brak wiary, że znajdzie się ktokolwiek, kto w uznaniu ich zasług i osiągnięć zechce zgłosić np. kandydaturę Fundacji Aktywizacja czy Fundacji Aktywnej Rehabilitacji do zaszczytnego tytułu „Lidera 25-lecia”? Wymienione przez nas organizacje to nie jedyne przypadki zgłaszania samego siebie do zaszczytnych laurów, jakie już wkrótce przyzna PFRON na podstawie głosowania internetowego.

Nie bardzo wiemy, jak do końca się odnieść do tego nowego zjawiska społecznego, który zatytułujemy „nie licz na innych – zgłoś sam siebie”. Z jednej strony zgłaszanie samego siebie do otrzymania zaszczytnych laurów wydaje się być rażąco sprzeczne z tradycją skromności i obowiązku wyważonej oceny własnych osiągnięć, z drugiej być może jest to sygnał rodzenia się nowej świeckiej tradycji związanej z przekonaniem, że nikt tak dobrze nas nie zna, jak my znamy siebie. Może subiektywna ocena własnych osiągnięć poddana ocenie internautów stanowi ważny krok w drodze do obiektywnego uznania społecznego?

Ta tworzona na naszych oczach nowa tradycja rodzi naszym zdaniem nieograniczone możliwości.  Wyobraźmy sobie przyszłość tej nowej formuły za kilka lat. Oto aktor filmowy np. Bogusław L. w kolejnym konkursie na laureatów Oskara wysyła do Akademii wniosek o przyznanie mu Oskara bądź za ostatnią rolę (według niego znakomitą) bądź za całokształt twórczości (jego zdaniem równie znakomity co ostatnia rola). Akademia poddaje wniosek pod głosowanie internautów i dzięki mobilizacji rodaków w kraju i Polonii na całym świecie Bogusław L. otrzymuje kolejnego polskiego Oskara.

Znany w Bangladeszu pisarz, sabotowany przez krajowe środowisko literackie, wysyła znakomicie uzasadniony wniosek do Komitetu Noblowskiego o przyznanie mu literackiej nagrody Nobla. I znów Komitet Noblowski poddaje wszystkie otrzymane wnioski pod głosowanie światowego środowiska internetowego i ku zdumieniu jednych i rozpaczy innych, literat z Bangladeszu zdobywa najbardziej prestiżową nagrodę literacką na świecie.

Decydujący głos mają w konkursie internauci. To rodzi możliwość kontynuacji subiektywnego podejścia kandydatów do otrzymania tytułu „Lidera 25-lecia”. Skoro dana organizacja uznała, że we własnym mniemaniu zasłużyła na ten zaszczytny tytuł, to działając konsekwentnie winna podjąć starania by przekonać jak największą liczbę internetowych uczestników konkursu, że to właśnie na nią powinni oddać swoje głosy.

Organizacja zgłasza samą siebie, mąż zgłasza żonę, urząd miasta zgłasza Prezydenta, stowarzyszenie zgłasza swojego szefa – wszystko zgodnie z popularnym hasłem „sami sobie”. Ale czy to jest droga do wyłonienia prawdziwego, autentycznego i niekwestionowanego „Lidera 25-lecia”?

Są równi i równiejsi?

Decyzji o zgłoszeniu własnej kandydatury do konkursu towarzyszyła jeszcze jedna ważna okoliczność. Patrząc na opisy 72 kandydatów (zamieszczonych na stronie Funduszu) walczących o tytuł „Lidera 25-lecia” wyraźnie widać, że powiedzenie „są równi i równiejsi” to nie jedynie słynna teza z „Folwarku zwierzęcego” Georga Orwella. Niektóre z nich nie spełniają bowiem warunków konkursu.

Zgodnie z regulaminem konkursu opis zgłoszonego kandydata nie powinien przekroczyć 1 500 znaków (zobacz: regulamin). Już na pierwszy rzut oka widać jednak, że niektóre opisy przekraczają tę liczbę. Po dokładnym sprawdzeniu okazało się, że aż 13 zgłoszeń powinno zostać unieważnionych (bądź ich opis powinien zostać skrócony przez organizatora konkursu), gdyż nie zmieściło się w maksymalnej liczbie znaków. Rekordzistą jest Fundacja Aktywnej Rehabilitacji, której opis ma aż 4 403 znaki.

Niektóre zgłaszające samych siebie organizacje uznały, że wyznaczony w regulaminie limit znaków do opisania własnych sukcesów jest dalece niewystarczający i być może dlatego go przekroczyły na uzasadnienie zgłaszanej własnej kandydatury. Czy ryzykowały dyskwalifikację? Sądząc po ogłoszonej liście kandydatów do tytułu „Lider 25-lecia”, to im nie przeszkodziło, a przy okazji pozwoliło zrobić „w przysłowiowego konika” innych kandydatów, którzy na poważnie potraktowali ogłoszone przez PFRON zasady.

Naszym zdaniem dopuszczanie do konkursu kandydatur, których opis przekracza maksymalny limit znaków, jest krzywdzące z punktu widzenia pozostałych walczących o tytuł „Lidera 25-lecia”, szczególnie że zgłaszający ich bardzo starali się, by nie naruszyć warunków konkursu i zmieścić się w dopuszczalnej liczbie (większość opisów oscyluje w granicach 1 400-1 500 znaków).

Poniżej zamieszczamy tabelę zawierającą wszystkie zgłoszone do konkursu kandydatury w układzie alfabetycznym wraz z kategoriami, rodzajami kandydatów oraz dokładną liczbą znaków dołączonych do nich opisów.

Jan Kwiatek
Karolina Lipiec