3 czerwca do Sejmu wpłynął poselski projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Projekt przewiduje m.in. wyłączenie ze składu Krajowej Rady Konsultacyjnej do Spraw Osób Niepełnosprawnych przedstawicieli organów administracji rządowej, związków zawodowych oraz organizacji pracodawców, przy jednoczesnym zwiększeniu udziału przedstawicieli organizacji pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych.
Pomysł ten od początku wzbudził sporo kontrowersji. Niedawno na łamach WatchdDogPfron prezentowaliśmy nasze stanowisko w tej sprawie (zobacz: Integracja czy separacja? Stanowisko WatchDogPfron ws. wyłączenia ze składu Krajowej Rady Konsultacyjnej ds. Osób Niepełnosprawnych organizacji niereprezentujących osób niepełnoprawnych).
Postanowiliśmy zapytać, co sądzą o nim przedstawiciele środowiska osób niepełnosprawnych. Wystosowaliśmy do nich takie oto pytanie: Czy Pani/Pana zdaniem w Krajowej Radzie Konsultacyjnej ds. Osób Niepełnosprawnych powinni zasiadać przede wszystkim przedstawiciele organizacji osób niepełnosprawnych bez przedstawicieli pracodawców, związków zawodowych i administracji państwowej?
„Wciąż mamy do czynienia z polityką „ciepłej wody w kranie”. Wydaje nam się, że skoro dbamy o rozwój gospodarczy, skoro kraj się rozwija, to wszystkie problemy same się rozwiążą. Temat osób niepełnosprawnych wymaga jednak bardzo dużej wyobraźni i skoncentrowania się na potrzebach jednostki. Oczywiście na wszystko potrzebne są pieniądze, ale niezbędne są także: pomysł, inicjatywa i konsekwencja w działaniu, zwłaszcza ze strony rządu” – dr Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich.
Niepełnosprawni, wbrew deklaracjom oficjalnie głoszonym przez polityków różnych opcji, w coraz większym stopniu funkcjonują w tzw. społeczeństwie alternatywnym. To znaczy strukturach i instytucjach społecznych obejmujących swoim działaniem wyłącznie lub w zdecydowanej większości tę grupę społeczną. Mają własne zakłady pracy, kluby i zawody sportowe, festiwale piosenki i sztuk teatralnych, turnusy rehabilitacyjne, instytucje zajmujące się wyłącznie ich sprawami, własnego pełnomocnika, własne organizacje pozarządowe. Polityka integracji, której celem jest włączanie tej grupy obywateli w główny nurt życia społecznego, coraz bardziej zmierza w kierunku instytucjonalnego i organizacyjnego separowania tej grupy społecznej od pozostałych grup obywatelskich.
Uzależnienie od środków publicznych ma bardzo negatywny wpływ na organizacje pozarządowe. Wiele z nich na pewno zdaje sobie z tego sprawę, ale są też takie, które żyją w nieświadomości. Dobrze obrazuje to metafora o ugotowanej żabie. Jeśli wrzucimy żabę do wrzątku – wyskoczy. Jeśli wrzucimy ją do wody zimnej i będziemy powolutku podgrzewać, to nie zauważy, kiedy się ugotuje i w końcu zginie. Wydaje się, że w przypadku organizacji pozarządowych mamy do czynienia z analogicznym procesem. Organizacja nie przyjęłaby na raz wielu narzuconych wymagań, ale jeśli z każdym konkursem jest tylko o jedno „idiotyczne” wymaganie więcej, przełknie je. Taka organizacja dopiero po iluś latach może uświadomić sobie, że zatraciła swoją misję. Powolnych zmian często się nie zauważa. – dr Agnieszka Rymsza
Wielu polityków społecznych i organizacji pozarządowych z satysfakcją odnotowuje postęp w zakresie poprawy stosunków instytucji i ogółu społeczeństwa do osób z niepełnosprawnością. Nie da się ukryć, że są dziedziny, w których postęp taki jest widoczny. Dostęp do komunikacji, likwidacja bariera itp. Są jednak obszary życia społecznego, w których gołym okiem widoczny jest regres. Poniżej przedstawiamy taki obszar.
Jaką korzyść może mieć państwo z człowieka niepełnosprawnego? Czy warto inwestować w rozwój obywateli z niepełnosprawnościami? Czy w systemie liberalnym gospodarki rynkowej osoba niepełnosprawna może odegrać jakąkolwiek aktywną rolę ekonomiczną? Na te i inne pytania odpowiada Paweł Chorąży, wiceminister rozwoju.