Średnia wartość udzielanych ulg we wpłatach na PFRON wynosi 632,27 zł miesięcznie na jedną osobę ze znacznym i umiarkowanym stopniem, zatrudnioną w firmie udzielającej ulg. Kwota ta znacząco różni się od wyliczonej przez Polską Organizację Pracodawców Osób Niepełnosprawnych, która wg niej wynosi ponad 3 300 zł.
Od dłuższego czasu obserwujemy starcie Goliata z Dawidem: lobbyści (m. in. POPON) reprezentujący interes potężnych firm sektora sprzątająco-ochroniarskiego przeciw małym i średnim firmom z sektora usług bezpośrednich, wykonywanych przez najciężej poszkodowane osoby niepełnosprawne.
Bronią w tej walce nie są racjonalne argumenty i przesłanki społeczne, ale wyłącznie odpowiednio eksponowane dane, wartości, liczby, a konkretnie – pieniądze, które mają uzasadniać „zgubny wpływ” obecnego systemu udzielania ulg na kondycję Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Czas się z nimi zmierzyć i skonfrontować, opierając się na udostępnionych przez PFRON – podczas zorganizowanego przez Konfederację Lewiatan spotkania z pracodawcami w dniu 13 marca 2015 r. – danych dotyczących ulg we wpłatach na Fundusz, w związku ze stosowaniem art. 22 ustawy o rehabilitacji (uśrednione dane PFRON z okresu styczeń-lipiec 2014 r.).
1. Firmy udzielające ulg we wpłatach na PFRON
Jak wynika z powyższego wykresu, ulg w badanym okresie udzielało łącznie 539 firm, z czego 81 – to firmy duże (zatrudniające powyżej 250 osób) oraz 458 – to firmy małe i średnie, zatrudniające odpowiednio do 50 i do 250 osób.
2. Zatrudnienie w firmach udzielających ulg we wpłatach na PFRON
Wszystkie firmy udzielające ulg we wpłatach zatrudniały łącznie 88 330 osób, w tym 76 421 pracowników niepełnosprawnych:
– w 81 dużych firmach: 52 220 osób, w tym 45 264 osób niepełnosprawnych
– w 458 małych i średnich firmach: 36 110 osób, w tym 31 157 osób niepełnosprawnych
Wykres poniżej przedstawia strukturę zatrudnienia w tych firmach najciężej poszkodowanych osób niepełnosprawnych z tzw. grup specjalnych, których wskaźnik zatrudnienia determinuje możliwość udzielania ulg oraz ilość zatrudnionych osób ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, których fundusz płac brutto (pomniejszony o należne składki na ubezpieczenie społeczne pracownika) uzależnia wysokość możliwej do udzielenia ulgi.
3. Wysokość ulg we wpłatach udzielonych przez firmy w okresie styczeń-lipiec 2014 r.
| Ulgi we wpłatach na PFRON a zatrudnienie osób niepełnosprawnych | |
| Firmy | razem |
| liczba firm udzielających ulg we wpłatach na PFRON | 539 |
| zatrudnienie osób ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (w etatach). Od funduszu ich płac zależy wysokość ulg | 67 168 |
| wartość udzielonych ulg w zł | 297 278 769 |
| miesięczna wartość udzielonych ulg w zł | 42 468 396 |
| miesięczna wartość ulgi w zł, przypadająca na 1 osobę ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności | 632,27 |
W 539 firmach udzielających ulg (wg uśrednionych danych ), zatrudnionych było 67 168 osób ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, których fundusz płac (i wskaźnik zatrudnienia) pozwolił na udzielenie ulg w łącznej wysokości 297 278 769 zł, tj. 42 468 396 zł miesięcznie. Zatem wartość ulgi przypadającej średnio na jedną osobę to 632,27 zł, a nie – jak prezentuje POPON, który chce z obecnego systemu ulg stworzyć zagrożenie dla wszystkich pracodawców korzystających z SOD – ponad 3.300 zł
Wykres poniżej przedstawia „rozkład sił” na duże oraz małe i średnie firmy:
Jaki jest zatem udział firm małych i średnich w „rynku ulg”, który jest miejscem tak poważnych nacisków potężnych firm? Przedstawia to wykres poniżej:
Wyraźnie mniejszy. Dlatego staje się jasne, że to nie konieczność zwiększenia wpływów na PFRON jest powodem, dla którego orędownicy zmian art. 22 dążą do obniżeniu udzielania ulg do wysokości 30% wartości wystawianej kontrahentowi faktury.
Wysokość ulg udzielanych przez duże firmy pozostanie na tym samym, dotychczasowym (czytaj: nie zmniejszonym) poziomie – potwierdza to wypowiedź Pani Moniki Tykarskiej – Wiceprezes POPON, która na spotkaniu w dniu 13 marca charakteryzując członków POPON powiedziała (cyt.): „większość firm mówiła, że udziela takiej ulgi na poziomie 30%”.
Zatem zabieg obniżenia udzielania ulg do 30% faktury nie zwiększy w ich przypadku wpływów do PFRON.
Zamysł proponowanych zmian jest inny – z rynku ulg zniknąć mają konkurencyjne obecnie małe i średnie firmy zatrudniające 31.157 osób niepełnosprawnych, w tym 13 846 z tzw. grup specjalnych, które dziś – przy niższej miesięcznej wartości ulg przypadającej na 1 osobę niepełnosprawną ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności udzielają ulg w wysokości 60-80% wartości faktury.
Monika Kwiecińska
