Senat bez poprawek przyjął zmiany w ustawie o rehabilitacji

4 sierpnia 2016 r. Senat bez poprawek przyjął nowelizację ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej (zobacz także: Sejm jednomyślnie przyjął poprawki do ustawy o rehabilitacji). Za przyjęciem ustawy opowiedziało się 87 senatorów, nikt nie był przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Ustawa zostanie teraz skierowana do podpisu Prezydenta.

Nowelizacja ustawy ma na celu zmianę przepisów m.in. w zakresie:

• przeznaczania środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych;
• składu, organizacji i trybu działania Krajowej Rady Konsultacyjnej do Spraw Osób Niepełnosprawnych;
• warunków, jakie musi spełniać przewodniczący Polskiej Rady Języka Migowego;
• wydłużenia terminu wejścia w życie przepisów dotyczących legitymacji dokumentujących niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności;
• możliwości rozłożenia na raty spłaty należności pieniężnych dotyczących zwrotu dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych oraz umorzenia odsetek od tychże należności.

Potrzebna nowa ustawa

Podczas prac nad ustawą w senackiej Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej dyskutowano nie tylko o propozycjach zmian w ustawie (do których senatorowie nie mieli zastrzeżeń), ale także o problemach obecnego systemu rehabilitacji. W trakcie obrad niejednokrotnie podkreślano, że obecna ustawa o rehabilitacji – nowelizowana już kilkadziesiąt razy – jest niezwykle zawiła i skomplikowana. Robert Kwiatkowski, prezes PFRON, zauważył ponadto, że jest ona jedną z niewielu ustaw, która nie ma określonego celu. „Jedyny jej cel to zbieranie przez PFRON pieniędzy i kontrolowanie tych, od których Fundusz dostał pieniądze, albo tych, którym je przekazał” – podkreślił. Prezes PFRON zwrócił ponadto uwagę, że środki, którymi dysponuje Fundusz (ok. 5 mld zł rocznie) nie zawsze są dobrze wydawane, a programy realizowane z pieniędzy PFRON nie są monitorowane w zakresie efektów końcowych, dlatego – jego zdaniem – istnieje konieczność stworzenia nowej ustawy. W ocenie Roberta Kwiatkowskiego nie nastąpi to jednak wcześniej niż za 2 lata.

Nad potrzebą stworzenia nowej ustawy dyskutowano także podczas plenarnego posiedzenia Senatu. Mieczysław Augustyn, senator Platformy Obywatelskiej, zwrócił uwagę, że obecne poprawki do ustawy, choć potrzebne, stanowią zaledwie kroplę w morzu potrzeb. Nie rozwiązują one bowiem kluczowych problemów w zakresie pomocy osobom niepełnosprawnym, którymi należałoby się zająć w trybie pilnym (m.in. złym systemem orzekania o niepełnosprawności).

Umorzyć kary dla pracodawców

Jarosław Duda, były Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, a obecnie senator Platformy Obywatelskiej, poruszył z kolei problem pracodawców zobowiązanych do zwrotu dofinansowań do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników, o którym niejednokrotnie pisaliśmy na łamach WatchDogPfron (zobacz chociażby: Gra w „rosyjską ruletkę” o miejsca pracy osób niepełnosprawnych). Zauważył, że pracodawcy postulują o możliwość umorzenia również należności głównej, a nie tylko naliczonych odsetek. Zaapelował, by zastanowić się nad sposobem rozwikłania tego problemu, gdyż nierozwiązanie go grozi likwidacją setek miejsc pracy osób niepełnosprawnych.

Były Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych zaapelował również, by stworzyć precyzyjne kryteria, na podstawie których będzie podejmowana decyzja o umarzaniu odsetek od należności głównych. Zwrócił się ponadto do Stanisława Szweda, przedstawiciela Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, z prośbą o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

• czy wprowadzona podczas obrad w Sejmie poprawka dotycząca możliwości umarzania odsetek od należności dotyczących zwrotu dofinansowania do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników była konsultowana z Ministerstwem Finansów?
• na jakiej podstawie i według jakich kryteriów prezes PFRON będzie podejmował decyzję o umorzeniu odsetek od nienależnie pobranych dofinansowań?
• wobec ilu firm prowadzone jest postępowanie o zwrot dofinansowań?
• jaki procent wszystkich firm zarejestrowanych w Systemie Obsługi Dofinansowań i Refundacji stanowią firmy zobowiązane do zwrotu dofinansowań?
• ile wynosi kwota nienależnie pobranych dofinansowań?

Stanisław Szwed zadeklarował, że Ministerstwo dysponuje tego typu danymi, a odpowiedzi na zadane pytania udzieli na piśmie.

Iza Rutkowska

• Tekst ustawy z dnia 19 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw