Przyczyny bierności zawodowej Osób Niepełnosprawnych

Przyczyny bierności zawodowej osób niepełnosprawnych można z grubsza zakwalifikować do dwóch grup. Jedną z nich są pracodawcy, drugą natomiast stanowią sami zainteresowani. W zależności od źródła badania, roku publikacji tegoż badania, można odnieść wrażenie, że wśród obu tych grup mamy do czynienia ze wzajemnym przerzucaniem odpowiedzialności, za tak niskie, procentowe wyniki zatrudniania osób niepełnosprawnych. Brak rzetelnej wiedzy pracodawców, ich sceptycyzm wobec zatrudniania osób niepełnosprawnych , a z drugiej strony różnorodne obawy osób, które potencjalnie szukają źródła zatrudnienia, doprowadzają do absurdalnej sytuacji, w której dostrzec można klasyczny obraz błędnego koła.

Czego tak bardzo obawiają się pracodawcy?

Najnowsze badania amerykańskiej organizacji zajmującej się wsparciem osób niepełnosprawnych w znalezieniu pracy wyszczególniają 4 główne przyczyny bierności zawodowej pracodawców.
Na miejscu pierwszym pracodawcy obawiają się dodatkowych ukrytych, comiesięcznych kosztów, które będą musieli ponieść w momencie zatrudnienia osoby niepełnosprawnej oraz tego, że osoba będzie nagminnie korzystała ze świadczeń, pozwalających na nieregularność i brak sumienności przychodzenia do pracy. Kolejną przyczyną tak zatrważająco niskich statystyk jest niepewność tego, jak osoba niepełnosprawna będzie oddziaływać na miejsce pracy. Czy będzie wymagać większej koncentracji i poświęcenia znacząco więcej uwagi ze strony kierownictwa? Czy pracownik nie będzie potrzebował dłuższego okresu przystosowana się i wdrożenia do nowych warunków pracy? Jaka będzie produktywność tego pracownika, w stosunku do innych zatrudnionych osób? Czy trzeba będzie ograniczyć wymagania wobec tej osoby?
Na miejscu trzecim pracodawcy jednomyślnie odpowiedzieli, że chcieliby traktować osobę niepełnosprawną tak samo jak każdego innego pracownika. Przydzielając jej odpowiednią ilość pracy, za którą będą w takim samym stopniu analizować wyniki pracy jak u pozostałych pracowników. W sytuacji, w której osoba nie sprosta wymaganiom pracodawcy, czy pracodawca ma prawo zakończyć współpracę według tych samych zasad, które dotyczą osób pełnosprawnych? Przedsiębiorcy odnoszą wrażenie, że osoby niepełnosprawne stanowią uprzywilejowaną grupę społeczną, która rządzi się swoimi własnymi prawami.

Ostatnim, ale równie istotnym argumentem ograniczającym swobodę zatrudniania jest obawa przed obniżoną rentownością sprzedaży.

Z jeszcze większą ilością pytań i niewyjaśnionych kwestii zatrudnienia borykają się osoby szukające pracy.

Najistotniejszym problemem, najczęściej doprowadzającym do niepodejmowania pracy zawodowej jest pułapka rentowa. Otrzymanie niewiele większego wynagrodzenia, aniżeli wartość renty jest demotywująca i niezachęcającą do podjęcia pracy. Sami zainteresowani uważają, że dodatkowe wynagrodzenie, dopłacanie do pracy osób niepełnosprawnych zachęcałoby ich do wyjścia z domu i zaprzestania korzystania z rent i wszelkich innych zasiłków.

Bariera psychiczna, o której mówią osoby niebędące zainteresowane szukaniem zatrudnienia, powoduje w nich przekonanie, że są niezdolni do pracy. Bariery te można niejednokrotnie częściej zauważyć u osób w pełni zdrowych wychowujących dzieci niepełnosprawne, bądź wśród bliskich, którzy mieszkają z osobami niepełnosprawnymi. Najprostszym sposobem usamodzielnienia się, byłaby zmiana podejścia do kwestii swojej sprawności. Z jednej strony problem, który najłatwiej jest rozwiązać, bez odpowiedniej grupy wsparcia, pomocy psychologa, warsztatów terapii zajęciowej, a przede wszystkich własnej determinacji i zmiany postrzegania swojej osoby, może być właśnie tym głównym czynnikiem, który uniemożliwi zmiany swojego
dotychczasowego życia.

Zauważalnym problemem osób niepełnosprawnych jest fakt, że ich ograniczenia zdrowotne pojawiły się na rożnych etapach życia, niejednokrotnie uniemożliwiając kontynuację edukacji. Wielu pracodawców wymaga od swoich pracowników wyższego wykształcenia, co w tej sytuacji, czasem zupełnie niezrozumiałej, powoduje tym razem całkowicie zrozumiałą bierność zawodową osób niepełnosprawnych.

Najbardziej przygnębiającą sytuacją, do której z przykrością, czasem wstydem przyznają się osoby niepełnosprawne, jest niesprawiedliwość i brak logiki w procesie rekrutacji osób niepełnosprawnych. Warto podkreślić, że choroby przewlekłe mające swoje zaostrzenia, czasem tylko okresowo ograniczają pełną sprawność pracownika. Przecież osoba poruszająca się za pomocą dodatkowych przyrządów medycznych niejednokrotnie swoim wykształceniem znacząco przewyższa zasoby intelektualne innych współpracowników. Pomimo tych twardych dowodów, ukazujących, że rekrutacja pracowników nie powinna dzielić się na osoby w pełni sprawne i tych z mniejszymi bądź większymi ograniczeniami, to jednak cały czas pokutuje ten podział i niejednokrotnie osobie niepełnosprawnej proponowane są stanowiska pracy dostosowane do jej ograniczeń, natomiast znacznie zaniżające jej wykształcenie. Ta niesłuszna dysproporcja budzi rozżalenie i wycofanie wśród osób, u których brak podziałów i równość znaczy więcej, niż potencjalne większe źródło dochodów, w przypadku podjęcia pracy.

Alicja Szybajło