Czy Konstytucja Biznesu zmieni nastawienie PFRON do pracodawców osób niepełnosprawnych

Nie jest dla nikogo tajemnicą, że PFRON nie cieszy się najlepszą opinią wśród pracodawców zarówno tych zobowiązanych do wpłat na fundusz jak i tych otrzymujących dofinansowanie do wynagrodzeń zatrudnionych osób niepełnosprawnych. Nadmierna biurokratyzacja, brak dobrej komunikacji z biznesem, a także traktowanie przedsiębiorców jako potencjalnych wyłudzaczy środków to tylko niektóre z obszarów sporu. Prezes Kwiatkowski obejmując stanowisko szefa PFRON obiecał zmienić ten stan rzeczy. Niestety zapowiadane zmiany na lepsze nie nadeszły. Co więcej w działalności PFRON pojawiły się symptomy zmian na gorsze czego przejawem wydaje się być m. in. odnotowane ostatnio przypadki szerokiego  wprowadzania prewencyjnych ręcznych blokad wypłat SOD-u tłumaczone obowiązkiem dbania przez PFRON o tzw. „publiczne pieniądze”. Także system drakońskich kar za drobne przewinienia (wprowadzanych od ustaw przez posłów) w dużym stopniu stanowi obciążenie PFRON. Wejście w życie Konstytucji Biznesu stawia na porządku dziennym istotne pytanie: W jakim stopniu przyjęte w konstytucji rozwiązania zmienią relacje PFRON przedsiębiorcy zatrudniającego osoby z niepełnosprawnością? 

Co wprowadza Konstytucja Biznesu

Wchodząca w życie 30 kwietnia br. Konstytucja Biznesu była z ogromną nadzieją oczekiwana przez przedsiębiorców. Zapowiadana przez rząd radykalna zmiana relacji państwo – biznes, mimo, że nie w pełni spełniła oczekiwania środowiska przedsiębiorców wprowadza jednak kilkadziesiąt ważnych zmian. Jak napisała Rzeczpospolita – wprowadzeniu Konstytucji Biznesu przyświeca jasny cel – przedsiębiorca ma być dla państwa partnerem a nie przeciwnikiem. Cel ten ma być realizowany poprzez wprowadzenie kilku istotnych reguł w relacjach państwa i biznesu. Oto najważniejsze z nich:

1. Co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone
2. Wszelkie wątpliwości mają być rozstrzygane na korzyść przedsiębiorcy
3. Wprowadza się zasadę przyjaznej interpretacji przepisów
4. Kontrole działalności gospodarczej mają być mniej uciążliwe
5. Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność mogą liczyć na wsparcie ze strony państwa
6. Zmiana podejścia urzędników do przedsiębiorców polegająca na zmniejszeniu biurokracji, zakazu formalizmu, zakazu żądania dokumentów niewymaganych przepisami, a także nakaz przyjmowania pism i wniosków niekompletnych.

Konstytucja biznesu to zestaw zmian w ponad 200 aktach prawnych, które jak napisała Rzeczpospolita mają zmienić system dotychczasowych relacji państwa z przedsiębiorstwami i wprowadzić nowy nieznany dotychczas wymiar relacji biznesu i władz państwowych. Nie powinniśmy się łudzić, że zmiana ta nastąpi nagle i w krótkim czasie odczujemy jej dobroczynny wpływ. Nie oznacza to jednak, że nie powinniśmy pracować na rzecz jak najszybszego ich wprowadzenia do praktyki działalności gospodarczej.

Oczekiwania pracodawców osób niepełnosprawnych

Jeśli rząd polski poważnie traktuje wprowadzone przez siebie zmiany systemowe zawarte w Konstytucji Biznesu, to już wkrótce poszczególne środowiska i branże powinny rozpocząć debaty i konsultacje na temat zmian jakich zmian oczekują obydwie strony tej konstytucyjnej zmiany.  Środowisko pracodawców osób niepełnosprawnych od kilkunastu miesięcy zgłasza własne postulaty i wnioski dotyczące funkcjonowania systemu wsparcia zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Pracodawcy są kluczowym elementem tego systemu i oczekują partnerskiego systemu relacji z rządem i PFRON-em. Postulują zniesienie systemu restrykcji i drakońskich kar za pomyłki i przewinienia zwłaszcza te nieumyślne, wynikające z ludzkich błędów. Wszak jak mówią mądrzy ludzie: „nikt nie jest doskonały”. Chcą także partnerskiego traktowania ich postulatów i wniosków poprawiających funkcjonowanie systemu i tworzących bezpieczne ramy dla prowadzenia działalności tworzącej miejsca pracy dla osób niepełnosprawnych. Postulują od lat wprowadzenia systemu stabilnego prawa i przepisów regulujących zasady funkcjonowania rehabilitacji zawodowej i zatrudniania osób niepełnosprawnych. Proponują partnerskie traktowanie ich postulatów systemowych i rzeczowe odnoszenie się rządu do ich postulatów. Trudny do zrozumienia i zaakceptowania jest np fakt, że zgłaszany od kilku lat postulat reformy zatrudnienia chronionego,  mimo pozytywnych opinii i deklaracji ze strony Rządu, pozostaje bez odpowiedzi. Brak konkretnej reakcji rządu w tej sprawie powoduje pogłębienie kryzysu jednego z istotnych elementów systemu rehabilitacji i zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Przykładów trudnych relacji między rządem i pracodawcami osób niepełnosprawnych można wymieniać wiele. Uchwalenie Konstytucji Biznesu zmienia sytuację i budzi nadzieję. Wydaje się, że wejście w życie tak ważnych systemowo przepisów rodzi konieczność poważnej debaty środowiska przedsiębiorców i pracodawców osób niepełnosprawnych z MRPiPS, Pełnomocnikiem Rządu i władzami PFRON nad metodami i działaniami, których wdrożenie w systemie rehabilitacji zawodowej będzie praktyczną realizacją w naszym środowisku woli politycznej rządu i początkiem realizacji zasadniczego celu Konstytucji Biznesu jakim jest stworzenie absolutnie nowej relacji społeczno-ekonomicznej, w której  „przedsiębiorca ma być dla państwa partnerem a nie przeciwnikiem”.  Odpowiedzialność za stworzenie takiej relacji spoczywa na obydwu stronach tj. rządzie i pracodawcach. Z niecierpliwością oczekujemy na inicjatywy tworzące zręby takiej właśnie relacji, która jest kluczowym warunkiem sukcesu Konstytucji Biznesu.

Ps. Jeżeli takie inicjatywy się nie pojawią WatchDogPfron będzie zmuszona przejąć to zadanie na siebie.

Iza Cichy